Zęby dziewiątki – „zęby głupoty”?

Panuje powszechna opinia wśród pacjentów, że ósemki, tak zwane „zęby mądrości” nie spełniają żadnej funkcji, częściej zaś problemy, co kieruje pacjentów do gabinetu stomatologicznego celem usunięcie kłopotliwych zębów. Pamiętajmy, że nie zawsze jest to prawdą i u niektórych pacjentów ósemki spełniają swoją funkcję, wobec czego nie trzeba ich usuwać. Często jednak ósemki rzeczywiście nie mieszczą się nam w łuku zębowym, utrudniają higienę siódemek, prowokują ranienie policzka lub ich szczotkowanie jest utrudnione. Lekarz dentysta w trakcie badania lub sanacji jamy ustnej z pewnością zwróci nam na to uwagę. Tymczasem u niektórych ludzi pojawiają się jeszcze dodatkowe zęby nadliczbowe, takie jak zęby dziewiątki (9 ząb) – zęby głupoty, a nawet zęby dziesiątki…

Pantomogram przedstawiający czwarty ząb trzonowy (dziewiątki) nazywany potocznie zębem głupoty

Zęby dziewiątki, znane również jako dziewiąte zęby, mogą sprawiać trudności, podobnie jak zęby mądrości. Mogą również wymagać leczenia i odpowiedniej opieki stomatologicznej. Dziewiąty ząb u człowieka, znany również jako nadliczbowy ząb dziewiątka, może powodować różne objawy, takie jak bóle, puchnięcie dziąseł i problemy z zatokami. Diagnoza często wymaga badania RTG/RVG panoramicznego. Leczenie, jeśli jest konieczne, zazwyczaj polega na ekstrakcji zęba.

Dziewiątki i dziesiątki często są tematem dyskusji wśród stomatologów i pacjentów. Mimo że w medycynie i stomatologii nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego u niektórych osób rosną te dodatkowe zęby, istnieje kilka teorii na ten temat…

Co to są zęby dziewiątki?

Zęby dziewiątki, znane również jako czwarte zęby trzonowe, to rzadko występujące zęby, które mogą pojawić się za trzecimi zębami trzonowymi, czyli ósemkami, powszechnie nazywanymi zębami mądrości. Choć ich obecność jest nietypowa, mogą one powodować różne problemy zdrowotne. Zęby dziewiątki mogą prowadzić do bólu, puchnięcia dziąseł oraz problemów z zatokami. Ich pojawienie się może być niespodziewane i często wymaga specjalistycznej diagnostyki oraz leczenia.

Zęby dziewiątki czyli czwarte zęby trzonowe.


Zęby dziewiątki, inaczej nazywane czwartymi zębami trzonowymi, stanowią nietypowy element anatomii układu stomatognatycznego. Są to zęby, które rosną za trzecimi zębami trzonowymi, czyli ósemkami, nazywanymi powszechnie zębami mądrości. Niewiele osób ma dziewiąte zęby, ponieważ ich występowanie jest bardzo rzadkie i odnotowywane u niewielkiego procenta populacji. Jeśli jesteś ciekawy w tym artykule pisaliśmy ile zębów ma człowiek.

W kontekście anatomii zębów stałych, zęby dziewiątki mogą powodować różne problemy zdrowotne, podobnie jak dodatkowe ósemki.

Korona dziewiątki wyłania się z ciemnego tła, wrażenie atmosfery tajemniczości

Wiedząc już, że mało kto posiada zęby nadliczbowe w postaci dziewiątek, pamiętajmy, że ich obecność zależy od wielu czynników, zarówno genetycznych jak i ewolucyjnych. Co ciekawe, ząb dodatkowy w postaci dziewiątki może wystąpić po obu stronach szczęki. 9 ząb może także pojawiać się tylko po jednej stronie. Pojawienie się dziewiątego zęba jest nieprzewidywalne i nie zależy od płci, rasy czy stanu zdrowia pacjenta.

Fachowo nazywa się je zatrzonowcami, a potocznie zęby dziewiąte nazywane są „zębami głupoty”.

Kiedy mogą pojawić się dziewiąte zęby?

Podobnie jak zęby mądrości, obecność zębów dziewiątych manifestuje się dość późno, często w wieku dorosłym. W przeciwieństwie do innych zębów, które zaczynają wyrastać w dzieciństwie, te czwarte zęby trzonowe zazwyczaj pojawiają się w okresie późnej młodości lub dorosłości.

korona trzonowca wyłaniającego się z górnej krawędzi zdjęcia w kolorze i jej odbicie lustrzane wyłaniające się z dolnej krawędzi zdjęcia w szarości

Dziewiątka najczęściej wyrasta między 5 a 25 rokiem życia. Zajmuje ona miejsce na przedłużeniu łuku zębowego lub ustawia się za łukiem zębowym.

Sprawdź kiedy wyrzynają się pozostałe zęby.

Jak często pojawia się dziewiąty ząb u człowieka?

Zęby dziewiąte, często określane jako czwarte zęby trzonowe, pojawiają się rzadko, ale ich obecność może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych w jamie ustnej. Mogą one wpływać na inne zęby stałe i powodować ich stłoczenie. Diagnostyka zębów dziewiątek jest kluczowa w identyfikacji tych zębów i zapobieganiu potencjalnym komplikacjom.

Jak przebiega wyrastanie dziewiątek?

Objawy wyrastania zębów dziewiątek mogą obejmować puchnięcie dziąseł, powiększenie węzłów chłonnych oraz inne stany zapalne w jamie ustnej. Regularne kontrole u chirurga szczękowego lub stomatologicznego mogą pomóc w monitorowaniu ich rozwoju.

Jak wyglądają zęby głupoty?

Jak rosną zęby dziewiąte?

Usunięty ząb dziewiątka na niebieskim tle

Anatomia zębów dziewiątych zazwyczaj jest zróżnicowana i bardzo indywidualna. Mogą one być w pełni wykształcone, z pełną koroną i korzeniami, ale mogą również występować jako zęby niewykształcone, z niedokończonymi korzeniami czy zęby szczątkowe. W takich przypadkach są to już zęby stałe, które mogą wymagać specjalistycznej opieki. W niektórych przypadkach mogą również rosnąć w niewłaściwym kierunku, narażając inne zęby i wymagając usunięcie nadliczbowych zębów.

Skąd się biorą zęby dziewiątki?

Dokładne przyczyny występowania zębów dziewiątek nie są do końca znane. Jedną z teorii jest ta, że nasi przodkowie posiadali większą liczbą zębów, w tym mieli zęby dziewiątki. Są więc reliktem po naszych przodkach. Mieli oni większą ilość zębów, aby pomóc w trawieniu surowej, twardej żywności. W miarę jak dieta ludzi ewoluowała, z naszej jamy ustnej zaczęły znikać niektóre zęby. W konsekwencji obecnie dorosły człowiek ma mniej zębów. Niemniej jednak, u niektórych osób te dodatkowe zęby wciąż mogą się pojawiać. W takich przypadkach konieczne może być leczenie zębów dziewiątek.

człowiek pierwotny z narzędziem w ręce przypominającym młotek idący po piasku. Krajobraz przypomina pustynię. Na ziemi leży szkielet prawdopodobnie dinozaura

Jakie są objawy wyrastania zębów dziewiątek?

Najczęściej dziewiątka przez długie lata nie daje o sobie znać, ale u niektórych pacjentów może się uaktywnić oraz zacząć dawać objawy takie jak na przykład:

Portret kobiety w szarości, trzymającej się za policzek w okolicy trzonowców. Miejsce za które się trzyma ręką jest zabarwione na czerwono.

Dlatego bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka dziewiątych zębów i zdrowia całego układu stomatognatycznego.

Wpływ dziewiątek na inne zęby

W przypadku, gdy dziewiątki zaczynają rosnąć w niewłaściwym kierunku, mogą wpływać na inne zęby, prowadząc do stłoczenia sąsiednich zębów. Może to również skutkować przedłużeniu łuku zębowego. To z kolei może prowadzić do konieczności leczenia ortodontycznego lub za pomocą nakładek prostujących zęby. Ten problem nadliczbowych zębów, jak nazywane są czasem dziewiątki, może powodować szereg problemów zdrowotnych. Efektem wyrastania dziewiątek mogą być:

  • Ból i dyskomfort w jamie ustnej
  • Trudności z utrzymaniem prawidłowej higieny jamy ustnej, co może prowadzić do stanów zapalnych i innych problemów
  • Uszkodzenie sąsiednich zębów, szczególnie gdy dziewiątki naciskają na inne zęby
Model przekroju zęba

Jak wykryć u siebie zęby dziewiątki

Wykrycie dziewiątego zęba wymaga specjalistycznych badań, takich jak tomografia stożkowa CBCT 3D. Dyskomfort, problem z prawidłowym zgryzem czy bóle głowy i inne wymienione wcześniej symptomy powinny skłonić do wizyty u stomatologa. Czasem konieczne jest leczenie dziewiątych zębów lub ich usunięcie przez chirurga szczękowego. Dziewiątkę można wykryć podczas badania radiologicznego kontrolnego za pomocą zdjęcia pantomograficznego lub stożkowej tomografii zębów CBCT 3D. Sam wycisk stomatologiczny najczęściej nie obejmie dziewiątek, bo są one usytuowane zbyt blisko gardła i najczęściej ukryte pod warstwą dziąsła. Podobnie RTG punktowe rzadko uwidacznia zatrzymane dziewiątki, przez wzgląd na ich dalekie położenie.

Zęby dziewiąte widoczne na rekonstrukcji 3d z tomografii zębów. Dziewiątki potocznie nazywane są zębami głupoty.

Odpowiednio wczesne wykrywanie zębów nadliczbowych i diagnostyka zębów dziewiątek jest kluczowa dla prawidłowego postępowania tymi zębami. Proces diagnostyki zazwyczaj obejmuje wykonanie zdjęcia pantomograficznego, które pozwala na wykrycie obecności dziewiątych zębów. Często zdjęcie to pozwala również na ocenę, czy dziewiątki, które są potocznie nazywane zębami głupoty, są odpowiednio umiejscowione w łuku zębowym, czy też mogą prowadzić do problemów, takich jak stłoczenie zębów czy stany zapalne w jamie ustnej. Wówczas warto rozważyć ekstrakcję zębów dziewiątych.

Dwie ręce w rękawiczkach chirurgicznych. Górna ręka trzyma lupę a dolna model schematyczny z zębami

Jeśli dodatkowe zęby są poza łukiem zębowym, najczęściej z wyboru usuwamy zęby, zaraz po odbyciu zabiegu higienizacji. Czasem, gdy dziewiątka nie wywołuje bólu, stanu zapalnego, ani nie przyczynia się do wad zgryzu, stomatolog może zdecydować o pozostawieniu zębów dziewiątek. Konieczne są jednak wówczas systematyczne kontrole, w tym kontrola radiologiczna – pantomogram lub tomografia stożkowa CBCT – przynajmniej raz w roku

Leczenie zębów dziewiątek i procedura ekstrakcji

Niektóre sytuacje mogą wymagać leczenia dziewiątych zębów lub ich ekstrakcji. Nie wykonuje się na nich jednak leczenia protetycznego i nie zakłada korony protetycznej, licówki czy mostu zębowego. Najczęściej pozostają w tkance kostnej jako zęby zatrzymane, więc próchnica jest mało prawdopodobna. Leczenie nadliczbowych zębów zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta. Zęby dziewiąte mogą wymagać specjalistycznego podejścia w zależności od ich położenia i wpływu na inne zęby. Leczenie zdiagnozowanych dziewiątych zębów różni się w zależności od stanu zęba, dolegliwości jakie daje dziewiąty ząb i jego wpływu na pozostałe zęby i jamę ustną pacjenta. Zęby te są dodatkowymi zębami, które nie zawsze pojawiają się w jamie ustnej człowieka.

Ręka w rękawiczce chirurgicznej trzymająca kleszcze chirurgiczne i usuniętego zęba trzonowego w kleszczach

Postępowanie w przypadku zębów nadliczbowych dziewiątych:

  • Dokładne badanie jamy ustnej, w tym okolicy zębów dziewiątych
  • Wykonywanie zdjęć rentgenowskich, które pozwalają na dokładniejszą ocenę położenia dziewiątki i jej potencjalnego wpływu na sąsiednie zęby
  • Szczegółowe omówienie planu leczenia z pacjentem
Dwie Dziewiątki, potocznie zwane zębami głupoty, obecne na zdjęciu pantomograficznym w szczęce. Zdjęcie pantomograficzne wykonane w PrecisDENT Centrum Implantologii i Stomatologii Mikroskopowej w Jaśle

W niektórych przypadkach, leczenie dziewiątych zębów może wymagać usunięcia zęba. Zabieg ten, często nazywany ekstrakcją zębów, zazwyczaj jest wykonywany przez chirurga szczękowego, chirurga stomatologa lub implantologa. Czasem usuwa się jednocześnie mocno zniszczone siódemki, ósemki i dziewiątki z jednoczesnym uzupełnieniem braku II trzonowca odpowiednim rodzajem implantu. Przed zabiegiem ekstrakcji zęba, pacjent jest dokładnie badany, celem kwalifikacji do zabiegu. W niektórych przypadkach, pacjent może wymagać dodatkowo farmakoterapii, przez podanie leków, na przykład antybiotyku, po zabiegu usunięcia zęba. Bezpieczeństwo pacjenta zawsze jest kluczowe.

Dlaczego czwarte zęby trzonowe nazywane są „zębami głupoty”?

Dziewiątki, nazywane zębami głupoty, to nazwa, która ma swoje korzenie w dawnych przekonaniach. Pomimo tego, że większość dorosłych osób ma trzy zęby trzonowe – pierwsze trzonowce, drugie trzonowce i trzecie trzonowce, zwane ósemkami lub zębami mądrości – niektórzy z nas mają dodatkowe zęby, znane jako dziewiątki. Te zęby zazwyczaj pojawiają się później w życiu, co daje im ich potoczne miano “zębów głupoty”. Dziewiąty ząb u człowieka jest rzadkością, ale może się pojawić jako dodatkowy trzonowiec. Choć nie jest to naukowy termin, jest często używany w języku potocznym.

Człowiek pierwotny z zezem, bez zęba przedniego, z wystawiony w bok językiem patrzy na świecącą żarówkę i sprawia wrażenie głupiego

Różnice między zębami dziewiątki a innymi zębami

Zęby dziewiątki różnią się od innych zębów zarówno pod względem położenia, jak i rozwoju. Zazwyczaj rosną one w przedłużeniu łuku zębowego lub poza nim, jako czwarte zęby trzonowe. Ich wymiary są zazwyczaj duże, podobne do wymiarów zębów mądrości. Zęby dziewiątki mogą powodować problemy z żuciem i przełykaniem, a także utrudniać codzienną higienę jamy ustnej. W przeciwieństwie do innych zębów, zęby dziewiątki nie pełnią żadnej funkcji i mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak stany zapalne i gorączka.

Dodatkowe zęby dziewiątki – unikalna cecha czy problem?

Przypuszcza się, że nasze przodkowie mieli zęby w większej liczbie niż my dzisiaj. To może tłumaczyć obecność dziewiątych zębów u niektórych osób. Niemniej jednak, jest to nadal obszar, który wymaga dalszych badań naukowych, aby odpowiedzieć na pytanie dlaczego niektórzy z nas mają dodatkowe zęby. Dodatkowe zęby mogą wpływać na łukiem zębowym, co wymaga szczególnej uwagi. Niezależnie od powodu, ważne jest, aby te dodatkowe zęby były odpowiednio monitorowane i leczone, aby zapewnić optymalne zdrowie jamy ustnej. Zęby dziewiąte mogą prowadzić do poważnych problemów, w tym stanu zapalnego oraz problemów z higieną. Ich usunięcie może być konieczne, aby zapobiec dalszym komplikacjom.

Przekrojone na pół dwa fragmenty jednego zęba

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o naszych „zębach głupoty”

Dziewiątki, czyli zęby czwarte trzonowe, są rzadkim zjawiskiem, które może pojawiać się u niektórych osób. Chociaż rozwój dziewiątych zębów zazwyczaj nie jest zauważalny przez długie lata, w niektórych przypadkach może to stać się źródłem zębów dużego problemu. Ten niewyrznięty ząb może prowadzić do stanów zapalnych, bólu, a nawet stłoczenia innych zębów. Dodatkowo, może powodować puchnięcie dziąseł. Dziewiątki powstają zazwyczaj w okolicy zębów mądrości, co może dodatkowo utrudniać ich wykrycie.

Ząb trzonowy obok modelu szczęki z zębami na białym tle

Jeżeli podejrzewasz obecność u siebie dziewiątych zębów, ważne jest, aby skonsultować się ze specjalistą. Zabieg usunięcia niewyrżniętego zęba może być skomplikowany, dlatego wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Właśnie dlatego zawsze powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowanego eksperta z dziedziny chirurgii stomatologicznej, który dokładnie zbada jamę ustną i zastosuje odpowiednie procedury, aby zapewnić jak najlepsze rezultaty leczenia.

Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek pytań czy wątpliwości dotyczących twojego zdrowia jamy ustnej, warto skonsultować się z dobrym dentystą. Zdrowie twoich zębów jest niezwykle ważne i ma wpływ na zdrowie ogólne. Zatem nie ignoruj żadnych niepokojących sygnałów i pamiętaj o regularnych dokładnych badaniach stomatologicznych, przynajmniej co 6 miesięcy. W PrecisDENT Centrum Implantologii i Stomatologii Mikroskopowej w Jaśle, zawsze możesz liczyć na pomoc, według najwyższych światowych standardów.

3/5 - (1 vote)
Autor wpisu Dorota Chrząszcz
Dorota Chrząszcz

Ukończyłam Policealną Szkołę w Rzeszowie, uzyskując dyplom asystentki stomatologicznej. Moim priorytetem w pracy jest rzetelne wypełnianie obowiązków oraz dobra współpraca z całym zespołem stomatologicznym. Celem, który sobie stawiam, ... Czytaj więcej

Podziel się:

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *