Dysplazja zębiny – co to jest?

Dysplazja zębiny (ang. dentin dysplasia) to rzadko występujące zaburzenie rozwojowe zębów objawiające się w nieprawidłowej morfologii zębiny zębów. Warunkuje ono zmianę struktury zębiny, czyli tkanki twardej tworzącej główną część zęba. Dentin dysplazja jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Wada genetyczna powoduje odkładanie patologicznej zębiny. Jest trudna do rozpoznania, w związku z tym może przysporzyć sporych trudności diagnostycznych.

Jest kilka typów dysplazji zębiny, w tym dominująca dentin dysplasia type II.

Dysplazja zębiny jako wada wrodzona prowadzi do zębów o niestandardowej strukturze i wyglądzie. Jest kilka typów dysplazji zębiny, a każda z nich wpływa na zęby w nieco inny sposób. W niektórych przypadkach dysplazja zębiny może prowadzić do zwiększonej wrażliwości, a nawet konieczności ekstrakcji i utraty zębów.

Kiedy odkryto dysplazję zębiny?

Pierwsze doniesienia na temat zaburzeniu rozwoju zębiny sięgają początku XX wieku. Wzmianki o dysplazji zębiny przedstawił w 1920 roku naukowiec o nazwisku Ballschmide, wprowadzając pojęcie zębów „bezkorzeniowych”, które dzisiaj jest związane z jednym z aspektów dysplazji zębiny, czyli skrócenia korzeni.

Istnieje przypuszczenie, że opisane przez Ballschmide’a zęby „bezkorzeniowe”, a właściwie skrócone korzenie zębów mogły w rzeczywistości być wynikiem dysplazji zębiny, która wpływa na strukturę tkanek zęba i jego rozwój. Bez odpowiednio uformowanego korzenia, przez wzgląd na dysplazję zębiny korzeniowej, ząb może wyglądać jak „bezkorzeniowy”.

To wczesne odkrycie stanowiło podstawę dla dalszych badań nad dysplazją zębiny. Dalsze badania doprowadziły do identyfikacji różnych typów dysplazji zębiny, ich genetycznych przyczyn i skutecznych strategii leczenia.

Jakie są przyczyny dysplazji zębiny?

Główną przyczyną zaburzenia zęba w postaci dysplazji zębiny są mutacje genetyczne. Niektóre z tych mutacji są dziedziczone, co oznacza, że mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Inne są spowodowane spontanicznymi mutacjami, które występują bez wyraźnej przyczyny.

Jakie są objawy dysplazji zębiny?

Objawy dysplazji zębiny mogą się różnić w zależności od typu dysplazji. Cechy dysplazji zębiny mogą objawiać się jako:

• Zmieniony kształt zębów,
• Zęby o niestandardowej barwie (mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze niż normalnie),
• Zwiększoną wrażliwość na ból,
• Skłonność do pęknięć lub łamania się zębów,
• Problemy z samooceną związaną z wyglądem zębów.

Dysplazja zębiny często nasuwa skojarzenie takie jak wczesna utrata uzębienia stałego.

Jak zdiagnozować dysplazję zębiny

Diagnoza rozwojowe zaburzenia zębiny zwykle opiera się na badaniu stomatologicznym, zdjęciach rentgenowskich i czasami badaniach genetycznych. Dokładne badanie stomatologiczne pacjenta sprzyja ustaleniu prawidłowej metody leczenia. U pacjentów z nieprawidłowym rozwojem zębiny najważniejsze znaczenie mają:

• jak najszybsza prawidłowa diagnoza;
• i regularne badania kontrolne.

Dysplazja zębiny obejmuje kilka podjednostek chorobowych

• niecałkowity rozwój zębiny typu II = dentinogenesis imperfecta typu II = zęby Capdeponta = dziedziczna opalizująca zębina
• dysplazja zębiny typu I = dysplazja zębiny korzeniowej (ang. radicular dentin dysplasia, roothless teeth)
• dysplazja zębiny typu II = dysplazja zębiny koronowej (ang. coronal dentin dysplasia)
• włóknista dysplazja zębiny (ang. fibrous dysplasia of dentine)

Cechą wspólną jest dziedziczne zaburzenie rozwoju tkanek twardych zęba. W poszczególnych jednostkach chorobowych występują różnice w budowie koron i korzeni widoczne w badaniu klinicznym, radiologicznym i histologicznym.

I tak na przykład w niecałkowitym rozwoju zębiny typu II korony zębów mają opuszkowaty kształt i niebieską lub brązową opalizację. Zęby stałe wykazują charakterystyczną opalizację, a uzębienie mleczne jest żółte. Korzenie tymczasem są krótkie. Na zdjęciach rentgenowskich z kolei cechy dysplazji typu II to korony zębów wyglądające jak skorupki. Występuje 1:8000.

W dysplazji zębiny typu I (ang. dentin dysplasia type I) kształt koron zębów stałych i uzębienia mlecznego jest prawidłowy, natomiast kolor może się cechować bursztynową transparencją lub niebieskim bądź brązowawym odcieniem. Charakterystyczne są skrócone korzenie zębów a nawet brak korzeni . W obrazie radiologicznym widoczne jest skrócenie korzeni, natomiast komora miazgi zęba przyjmuje kształt półksiężyca. Dysplazję zębiny typu I dziedziczy się autosomalnie dominująco. Występuje 1:100 000. Z powodu skróconego korzenia występuje duża ruchomość. W tym szczątkowym wykształceniu korzeni zębów upatruje się powodu szybkiej utraty zębów. Wczesna utrata uzębienia stałego przekłada się z kolei na wiele innych problemów zdrowotnych i niską samoocenę.

Dysplazja zębiny typu II z kolei cechuje się w obrazie radiologicznym komorą w kształcie płomienia i zębiniakami. Dziedziczona jest autosomalnie dominująco.

Włóknista dysplazja zębiny jest rzadką postacią dziedzicznej dysplazji zębiny , również dziedziczoną autosomalnie dominująco. Dotyczy tylko zębów stałych. Co cechuje włóknistą dysplazję zębiny? Zęby stałe mają prawidłową budowę, kolor i kształt (prawidłową morfologię), a na zdjęciu rtg występują niewielkie przepuszczalne dla promieniowania pola w obrębie okolicy kanałów korzeniowych i korzenie prawidłowej wielkości.

Jak skutecznie leczyć dysplazję zębiny

Jak wygląda leczenie dysplazji zebiny?

Dysplazja zębiny to choroba bardzo trudna do zdiagnozowania, dlatego konieczne jest przeprowadzenie dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego ze szczegółową analizą zdjęć rentgenowskich, w tym zdjęcia pantomograficznego lub tomografii stożkowej CBCT 3D. Pacjent z rozpoznaną dysplazją zębiny wymaga niezwłocznego leczenia, częstych wizyt kontrolnych oraz utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej i dbania o zdrową dietę, w tym redukcję spożywania białego cukru na rzecz ksylitolu. Bardzo istotna jest świadomość o rodzinnym występowaniu i prawdopodobieństwie dziedziczenia jej przez potomstwo. Jeśli to możliwe, należy przeprowadzić pełne badanie rodzeństwa i dzieci pacjenta w celu potwierdzenia bądź wykluczenia dysplazji zębiny, co pozwoli na podjęcie odpowiedniego leczenia. Ważne jest także uświadomienie pacjentowi, że w przypadku dysplazji zębiny nie zawsze są wskazania do usunięcia zębów, a regularne wizyty kontrolne i dokładne badania stomatologiczne pozwalają na odpowiednio szybką i skuteczną reakcję.

Czy można leczyć ortodontycznie pacjentów z dysplazją zębiny?

Leczenie ortodontyczne jest możliwe u pacjentów z dysplazją zębiny, ale wymaga ostrożności, indywidualnego podejścia oraz ścisłej współpracy pomiędzy pacjentem, ortodontą i dentystą. Leczenie ortodontyczne pacjentów z dysplazją zębiny może być wyzwaniem z powodu kruchości i podatności na uszkodzenia ich zębów.

Jeśli chodzi o leczenie ortodontyczne u pacjentów z dysplazją zębiny istotna jest:

1. Ostrożność: Zęby pacjentów z dysplazją zębiny są bardziej podatne na pęknięcia, złamania i inne uszkodzenia podczas procedur ortodontycznych. W związku z tym potrzebna jest szczególna ostrożność podczas manipulacji i stosowania sił ortodontycznych.
2. Współpraca z dentystą: Ważne jest, aby ortodonta współpracował ściśle z lekarzem dentystą, aby dostosować plan leczenia do potrzeb pacjenta i zmniejszyć ryzyko powikłań.
3. Edukacja pacjenta: Pacjenci powinni być poinformowani o potencjalnych ryzykach i korzyściach leczenia ortodontycznego, a także o znaczeniu przestrzegania zaleceń dotyczących higieny jamy ustnej, aby uniknąć problemów.
4. Alternatywne metody leczenia: W niektórych przypadkach tradycyjne leczenie ortodontyczne może nie być odpowiednie. W takich sytuacjach należy rozważyć mniej inwazyjne metody korekty zgryzu jak leczenie ortodontyczne nakładkowe lub inne alternatywne metody leczenia.
5. Regularne kontrole: Pacjenci z dysplazją zębiny, którzy poddają się leczeniu ortodontycznemu, powinni regularnie odwiedzać ortodontę, aby monitorować postępy i sprawdzać, czy nie występują żadne powikłania.

Jak dbać o higienę jamy ustnej mając dysplazję zębiny?

Osoby z dysplazją zębiny powinny przestrzegać tych samych zasad higieny jamy ustnej, co wszyscy inni, ale mogą potrzebować dodatkowej uwagi i specjalnych produktów do pielęgnacji zębów. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc:

1. Regularne Czyszczenie: Czyszczenie zębów co najmniej dwa razy dziennie jest kluczowe. Osoby z dysplazją zębiny mogą być bardziej narażone na próchnicę z powodu zmian w strukturze zębów, więc regularne czyszczenie jest jeszcze bardziej istotne.
2. Delikatna Szczoteczka: Szczoteczka do zębów o miękkim włosiu jest delikatniejsza dla zębów i dziąseł. Szczoteczki elektryczne mogą również być pomocne, ponieważ nie wymagają tak dużo siły do skutecznego czyszczenia.
3. Fluorek: Pasta do zębów z fluorem może pomóc w ochronie zębów przed próchnicą i zapewnić dodatkową ochronę dla osób z dysplazją zębiny.
4. Nici Dentystyczne i Irygator do zębów: Nici dentystyczne powinny być używane codziennie do czyszczenia pomiędzy zębami, gdzie szczoteczka może nie docierać. Irrigator, inaczej znany jako oralny irygator wodny, jest również użytecznym narzędziem do dokładnego czyszczenia przestrzeni między zębami.
5. Regularne Wizyty u Dentysty i higienistki stomatologicznej: Regularne wizyty u dentysty i profesjonalne zabiegi higienizacyjne co najmniej raz na sześć miesięcy są niezbędne dla wszystkich, ale szczególnie dla osób z dysplazją zębiny. Dentysta może wówczas monitorować stan zębów, przeprowadzić profesjonalne czyszczenie i zaproponować dodatkowe środki, które mogą pomóc w utrzymaniu zdrowych zębów.
6. Zbilansowana Dieta: Dieta bogata w witaminy i minerały, szczególnie wapń i witaminę D, które pomagają w utrzymaniu mocnych zębów, jest również kluczowa.

Pamiętaj, aby skonsultować się z dentystą lub specjalistą ds. zdrowia jamy ustnej w celu uzyskania dokładnych wskazówek dotyczących pielęgnacji zębów i sanacji jamy ustnej dla Twojego indywidualnego stanu.

Wczesna diagnoza i regularne badania – Klucz do sukcesu w walce z dysplazją zębiny

Dysplazja zębiny, choć rzadka, może mieć znaczny wpływ na jakość życia osoby dotkniętej tym stanem. Współczesna stomatologia oferuje szereg możliwości leczenia, które mogą pomóc w zarządzaniu tym schorzeniem. Jednak najważniejszym elementem jest wczesne wykrycie i diagnoza.

Jedną z najskuteczniejszych metod diagnozy dysplazji zębiny jest dokładne badanie stomatologiczne pod mikroskopem. Zaawansowane techniki mikroskopowe pozwalają na szczegółowe zbadanie struktury zęba, umożliwiając lekarzom identyfikację nieprawidłowości w zębinie, które mogą wskazywać na dysplazję.

Pamiętaj, że zdrowie jamy ustnej jest kluczowe dla Twojego zdrowia ogólnego i samopoczucia. Dbaj o siebie, wczesna diagnoza jest kluczem do skutecznego leczenia wielu stanów chorobowych, w tym dysplazji zębiny.

Zachęcamy więc do regularnych wizyt stomatologicznych. Umów się na badanie stomatologiczne do PrecisDENT Centrum Implantologii i Stomatologii Mikroskopowej w Jaśle już dziś.