Dentofobia. Jak pokonać paniczny strach przed dentystą
Przyczyny odraczania wizyt u stomatologa są różne: brak czasu, nagłe zdarzenia losowe, finanse ale bardzo często jest to również lęk przed dentystą. Każdy z nas w mniejszym czy większym stopniu stresuje się wizyta u lekarza natomiast są osoby dotknięte wręcz panicznym, paraliżującym strachem przed dentystą. Dentofobia, czyli strach przed leczeniem stomatologicznym, jest na tyle silny że często wręcz uniemożliwia leczenie. Przyczynami lęku przed dentystą są najczęściej wcześniejsze negatywne doświadczenia związane z leczeniem. Unikanie leczenie stomatologicznego pogłębia fobie oraz problemy stomatologiczne.
- Czym jest dentofobia?
- Dentofobia skutki
- Paniczny lęk przed dentystą, czyli jakie są przyczyny dentofobii?
- Dentofobia objawy, jak manifestuje się silny lęk przed dentystą?
- Dentofobia metody leczenia czyli zwalczanie strachu przed dentystą.
Lęk przed leczeniem stomatologicznym – Dentofobia – poważny problem czy fanaberia?
Dentofobia stomatoloiczna (fobia dentystyczna) jest określeniem panicznego lęku przed dentystą i leczeniem stomatologicznym. Często osobie cierpiącej na tę formę leku towarzyszą objawy somatyczne, charakterystyczne dla zaburzeń lękowych. Dla osób dotkniętych dentofobią stomatologiczne leczenie jest wręcz traumatycznym doświadczeniem. Szacuje się ze w Polsce obecnie około 15 % cierpi na dentofobie.
Fobia związana z leczeniem stomatologicznym jest poważnym problemem, którego nie należy bagatelizować. Dentofobia nie jest czyimś lenistwem, a skrajną formą leku, która wpływa nie tylko na pogorszenie stanu jamy ustnej ale ogólnie zdrowia. Na szczęście nowoczesne metody leczenia stomatologicznego w połączeniu z odpowiednim podejściem personelu medycznego pozwalają pomóc pacjentom borykającym się z dentofobią.
Jakie mogą być skutki dentofobii?
Narastanie problemu zarówno lęku jak i problemów stomatologicznych tworzy błędne koło. Pogarszający się stan jamy ustnej powoduje jeszcze większy wstyd i obawę przed wizytą u dentysty. Lęk przed podjęciem leczenia stomatologicznego narasta, a nieleczone stany zapalne mogą doprowadzić do chorób wielonarządowych a nawet ulec transformacji nowotworowej (nieleczone torbiele zębopochodne). Nieleczone ubytki próchnicowe prowadzą do powstania zapalenia miazgi i chronicznego bólu. Pogarszający się stan jamy ustnej prowadzi do obniżenia komfortu codziennego życia a efekty unikania wizyt u dentysty widać gołym okiem. Najczęstsze objawy, z jakimi mierzą się osoby z nieleczoną dentofobią to:
- choroby przyzębia,
- zniszczenie zębów,
- nieświeży oddech,
- paradontoza,
- przewlekłe infekcje jamy ustnej,
- złamania zębów.
Jakie są przyczyny dentofobii?
Główną przyczyną dentofobii jest negatywne doświadczenie leczenia stomatologicznego w różnym aspekcie. Przyczyn lęku przed dentystą należy szukać w traumatycznych doświadczeniach związanych z leczeniem zębów, a mogą być nimi:
- unikanie wizyt u dentysty i zgłaszanie się w sytuacji kiedy występuje ostry stan zapalny i silne dolegliwości bólowe.
- trudny, bolesny lub nieskuteczny zabieg stomatologiczny, po którym pojawiły się komplikacje,
- leczenie „na siłę” w dzieciństwie,
Podłożem dentofobii mogą być również zaburzenia nerwicowe, wtedy dana osoba odczuwa bardzo silny lęk w sytuacjach pozornie niegroźnych. Jest grupa pacjentów, dla których leczenie stomatologiczne jest naruszeniem przestrzeni osobistej na tyle dotkliwym, że wywołuje ogromny lęk. W grupie osób cierpiących na dentofobię znajdą się i takie które doczuwają ogólnie lęk przed każdym lekarzem.
Kolejnym aspektem są zaniedbania rodziców w zakresie opieki stomatologicznej dziecka. Unikanie regularnych wizyt u dentysty z dzieckiem a zgłaszanie się tylko wtedy kiedy pojawia się ból. Ponadto brak adaptacji dziecka z gabinetem i leczeniem stomatologicznym, to tylko kilka rzeczy, które już mogą zainicjować fobie dentystyczną. Ponadto nie bez znaczenia jest postawa i nastawienie rodziców do leczenia stomatologicznego. Wypowiadanie się negatywnie o leczeniu zębów, kreowanie wizyty u dentysty jako coś złego i strasznego, straszenie dziecka dentystą, dodatkowo podsyca obawy dziecka przed wizytą w gabinecie stomatologicznym. Często rodzice nieświadomie przenoszą swój strach i obawy na dziecko.
Nie bez znaczenia są również przerysowane i wyolbrzymione opowieści najbliższych o tym jak bardzo traumatyczną wizytę u dentysty przeszli.
Jakie są objawy dentofobii?
Czego boi się osoba z dentofobią? Silny Lęk przed leczeniem stomatologicznym może wywołać dosłownie wszystko co jest związane z gabinetem. Lęk pacjenta może zostać zainicjowany przez z pozoru niegroźne bodźce: dźwięk wiertła, ssaka, zapach gabinetu, widok personelu medycznego. Jak manifestuje się strach przed leczeniem stomatologicznym? Poza lękiem i obawami, które zgłasza osoba, dentofobii towarzyszą objawy somatyczne, zalicza się do nich m.in.:
- bezzseność pojawiająca się na kilka dni przed wizytą u dentysty
- biegunka
- nieuzasadniane bóle brzucha
- nadmierna potliwość
- drżenie mięśni
- mdłości
- przyspieszone tętno
- omdlenia
- bóle i zawroty głowy.
Wyżej wymienione najczęstsze objawy dentofobii bardzo utrudniają prawidłowy przebieg leczenia. Skuteczne leczenie stomatologiczne wymaga współpracy pacjenta z lekarzem podczas wizyty.
Często strach przed wizytą u dentysty jest na tyle silny, ze dana osoba odracza wizytę do momentu aż ból czy stan zapalny uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Należy podczas wizyty od razu poinformować że jesteśmy osobą, która boryka się z dentofobią. Somatyczne objawy panicznego lęku dentysta może błędnie zinterpretować jako np. działania niepożądane po podaniu znieczulenia lub nagły stan zagrożenia życia.
Podczas pierwszej takiej wizyty dentysta może rozpocząć od przeglądu i diagnostyki lub mało inwazyjnego leczenia.
Leczenie dentofobii- jak złagodzić paniczny strach przed gabinetem stomatologicznym?
Dentofobia jest złożonym problemem i często wymaga pracy kilku specjalistów na różnych polach. Wyjście z dentofobii jest niemożliwe bez zaangażowania pacjenta. osoba dotknięta fobią stomatologiczną musi zdawać sobie sprawę, że unikanie leczenia stomatologicznego może być fatalne w skutkach i może prowadzić do utraty zębów. Jak zatem zwalczyć strach przed dentystą? Jest kilka aspektów, które mogą w tym pomóc.
Objawy somatyczne są reakcjami nad którymi pacjent nie ma kontroli. Wynikają z reakcji układu nerwowego na stresującą sytuację. Obecna u takiej osoby dentofobia leczenie stomatologiczne bardzo utrudnia a czasami uniemożliwia.
Dentofobia metody leczenia
Odpowiednia klinika stomatologiczna
Można rozpocząć od znalezienia kliniki, która ma podeście do leczenia pacjentów z dentofobią. Leczenie w klinice, w której pracuje życzliwy, empatyczny personel poświęcający odpowiednią ilość czasu pacjentowi, będzie idealnym miejscem. Osoby, które się panicznie boją mogą przyjść na konsultacje w towarzystwie bliskiej osoby. Dzięki nowoczesnej i dokładnej diagnostyce radiologicznej możliwe jest zaplanowanie leczenia od a do z. Skuteczne i bezpieczne znieczulenia pozwalają na przeprowadzenie bezbolesnych zabiegów. Dla pacjentów z dentofobią ekspert podczas pierwszej wizyty dobierze odpowiedni plan i metody leczenia.
Dentofobia psycholog
Wsparcie psychologiczne u pacjentów cierpiących na paniczny strach przed gabinetem stomatologicznym może okazać się bardzo pomocne. Szczególnie jeśli podłożem dentofobii jest jakaś trauma np.: bardzo złe doświadczenia leczenia stomatologicznego w dzieciństwie. Negatywne wspomnienia wyzwalają nieuzasadniony strach. W takich przypadkach pomoc psychologa jest jak najbardziej uzasadniona.
Strach przed dentystą – Premedykacja
Innym sposobem łagodzenia lęku przed dentystą jest stosowanie premedykacji, czyli środków uspokajających redukujących stres i niepokój. Tego typu preparaty są wypisywane na receptę ich stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem.
Dentofobia a podtlenek azotu (gaz rozweselający)
Podtlenek azotu umożliwia zwalczanie strachu przed dentystą. Jest to bardzo popularna metoda zwłaszcza podczas leczenia stomatologicznego zwłaszcza dzieci ale i dorosłych. Sedacja podtlenkiem azotu wywołuje rozluźnienie pozwala zwalczyć lęk, eliminuje odruch wymiotny. Osoba podczas zabiegu zachowuje świadomość.
Narkoza a dentofobia
W terapii skrajnie silnej dentofobii leczenie w narkozie często okazuje się jedynym rozwiązaniem. Podczas znieczulenia ogólnego (narkozy) dochodzi do czasowego zniesienia świadomością pacjenta. Osoba nie odczuwa bólu ani lęku. Narkoza wymaga obecności anestezjologa, który poprzez podanie specjalnych anestetyków drogą dożylną lub wziewną wprowadza pacjenta w stan „uśpienia”.
Regularne wizyty u dentysty
Niezwykle ważne są regularne wizyty kontrolne i adaptacja z gabinetem, który przestaje kojarzyć się tylko z przykrymi doświadczeniami. Regularne kontrole pozwolą „wyłapać” małe ubytki i uniknąć między innymi stresujących wizyt bólowych. Jeśli chodzi o leczenie stomatologiczne dzieci, najlepiej zgłosić się na pierwsza wizytę u dentysty wtedy kiedy pojawią się zęby mleczne a nie w sytuacji gdy pojawia się konieczność leczenia (ból, obrzęk, uraz). Taka pierwsza wizyta pozwala na poznanie przez dziecko gabinetu bez stresu i złych wspomnień.
Nowoczesne metody leczenia stomatologicznego umożliwiają bezbolesne oraz skuteczne leczenie w komfortowych warunkach i przyjaznej atmosferze. To co również jest istotne to regularne wizyty u dentysty
Ukończyłem Wydział Lekarsko-Dentystyczny na Śląskim Uniwersytecie Medycznym, będąc nagradzanym stypendium Rektora za osiągnięcia naukowe. Podczas studiów byłem aktywnym członkiem Studenckiego Towarzystwa Naukowego przy Katedrze Dysfunkcji Narządu Żucia oraz Polskiego Towarzystwa Studentów ... Czytaj więcej