Zespół pieczenia jamy ustnej

Zespół pieczenia jamy ustnej jest dość częstym schorzeniem i wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Charakterystycznymi objawami BMS są: przewlekły ból oraz pieczenie błony śluzowej jamy ustnej bez uchwytnej przyczyny medycznej. Dolegliwości znacząco wpływają na samopoczucie oraz komfort życia. Szacuje się, ze obecnie na BMS cierpi od 0,7-15% populacji na świecie. Diagnostyka oraz leczenie tego schorzenia jest żmudne i wymaga wielokierunkowego podejścia.

• Zespół pieczenia jamy ustnej- czym jest, kogo dotyka?
• Przyczyny objawy BMS
• Jak przebiega leczenie zespołu pieczenia jamy ustnej?
• Trudności diagnozowania BMS
• Terapia zespołu pieczenia jamy ustnej- leczenie pierwotnego i wtórnego BMS

Czym jest zespół pieczenia jamy ustnej?

Zespół pieczenia jamy ustnej (BMS-burning mouth syndrome, stomatodynia) jest przewlekłym stanem chorobowym błony śluzowej jamy ustnej. Jest to schorzenie o nie do końca poznanej etiologii. Przypuszcza się że przyczyna może leżeć w zaburzeniach w obwodowym układzie nerwowym. Najczęściej dotyka kobiet w okresie okołomenopauzalnym zwykle w 5-7 dekadzie życia. Charakteryzuję się przewlekłym bólem, pieczeniem, mrowieniem błony śluzowej jamy ustnej trwającym nie krócej niż 4-6 miesięcy. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć suchość w jamie ustnej, uczucie pieczenia czy parestezje. Co ciekawe u osób zgłaszających się z zespołem BMS, błona śluzowa jamy ustnej jest wolna od stanów chorobowych.

Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje zespołu pieczenia jamy ustnej:

• pierwotny BMS
• wtórny BMS

Pierwotny zespół pieczenia jamy ustnej jest jednostka chorobową o niejasnej etiologii, jej przyczyn dopatruje się w zaburzeniach pracy układu nerwowego.

Wtórny BMS może zostać zainicjowany przez czynniki ogólnoustrojowe takie jak:

• schorzenia: cukrzyca, refluks
• niedobory witamin, anemia
• zaburzenia hormonalne, szczególnie w przebiegu menopauzy
• w wyniku przyjmowania leków antydepresyjnych na nadciśnienie w leczeniu schorzeń onkologicznych.
• BMS może być również spowodowany infekcjami jamy ustnej o podłożu bakteryjnym, grzybiczym czy wirusowym.

Jakie są przyczyny i objawy BMS?

Obecnie wskazuje się, że podłożem zespołu pierwotnego są zaburzenia neurologiczne. Pojawiające się objawy powodują długotrwały dyskomfort pacjenta. Dolegliwości najczęściej zgłaszane przez pacjenta z BMS to:

• pieczenie jamy ustnej
• przewlekły ból jamy ustnej o różnej lokalizacji i nasileniu, może ustępować podczas jedzenie posiłków
• uczucie suchości jamy ustnej, któremu nie towarzyszy zmniejszone wydzielanie śliny
• uczucie mrowienia
• stomatodynia
• glossodynia (pieczenie języka)
• zaburzenia smaku (metaliczny posmak, gorycz)
• parestezje (zaburzenia czucia, drętwienie)

W etiologii BMS mówi się o podłożu psychicznym, ten zespół bólowy często współwystępuje z depresją i zaburzeniami lękowymi. Dolegliwości w przebiegu zespołu mogą być podobne do bólu neuropatycznego.

Zespół pieczenia jamy ustnej- co utrudnia diagnozę?

BMS jest swego rodzaju wyzwaniem diagnostycznym. Zespól ze względu na niejasną etiologie i brak specyficznych objawów na błonie śluzowej jest trudny do zdiagnozowania. Objawy zgłaszane przez pacjenta są jego subiektywnymi odczuciami często nie mającymi pokrycie w obrazie klinicznym. Podobne objawy do BMS ma kilka innych schorzeń jamy ustnej (toczeń rumieniowaty, kserostomia czyli suchość jamy ustnej). Trudności diagnozowania przysparza równie fakt, że na chwilę obecną nie ma konkretnych badań laboratoryjnych lub obrazowych, które mogłyby jednoznacznie potwierdzić obecność zespołu.

Diagnostyka wymaga indywidualnego podejścia, dokładnego wywiady, eliminacji potencjalnych czynników, które mogą zaostrzać lub być przyczyną schorzenia (wtórny zespół pieczenia jamy ustnej).

Proces leczniczy jest długi i wymaga holistycznego podejścia i współpracy często kilku specjalistów (stomatologa, neurologa, psychiatry, endokrynologa).

Leczenie pieczenia jamy ustnej, co pomaga w opanowaniu przewlekłego bólu?

Jak złagodzić nieprzyjemne dolegliwości towarzyszące BMS?

W Leczeniu pierwotnego zespołu pieczenia jamy ustnej stosuje się głównie farmakologiczne metody mające na celu zmniejszenie bólu związanego z BMS. Terapia wymaga współpracy specjalistów z różnych dziedzin.

Leczenie wtórnego zespołu pieczenia jamy ustnej skupia się wokół eliminacji czynników inicjujących zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej i dolegliwości.

Farmakologiczne metody leczenia zespołu pieczenia jamy ustnej

Leczenie pierwotnego zespołu jamy ustnej jest długotrwałe i często wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Pacjent w zależności od potrzeb powinien zostać objęty opieką neurologiczną, psychiatryczną lub psychoterapeutyczną. Wszelkie miejscowe i ogólnoustrojowe schorzenia, które mogą być przyczyną dolegliwości powinny zostać wyeliminowane.

Leczenie miejscowe

Leczenie miejscowe będzie odgrywało znaczenie szczególnie w leczeniu wtórnego zespołu. Należy zadbać o eliminacje czynników potencjalnie drażniących na błonę śluzową jamy ustnej:

• korekta niewłaściwych uzupełnień protetycznych i wypełnień
• eliminacja alergenów, tytoniu, alkoholu
• odpowiednia higiena jamy ustnej (zastosowanie produktów nawilżających śluzówkę i działających ochronnie)
• eliminacja z diety produktów kwaśnych, ostrych, pikantnych
• jeśli jest taka potrzeba wdrożenie leczenia przeciwbakteryjnego, przeciwgrzybiczego
• laseroterapia.

Laseroterapia w leczeniu zespołu pieczenia jamy ustnej

Zastosowanie w terapii zespołu pieczenia jamy ustnej znalazła laseroterapia niskoenergetyczna. Zastosowanie lasera potrafi szybko przynieść ulgę i zmniejszenie dolegliwości. Ponadto laseroterapii pomaga w procesie gojeniu zmian na błonie śluzowej w przypadku wtórnego BMS.

Kapsaicyna w leczeniu Zespołu Pieczenia Jamy Ustnej

W świetle obecnych badań kapsaicyna jest związkiem o dużym potencjale terapeutycznym w leczeniu BMS. W Norwegii przeprowadzono badania nad terapią polegającą na podawaniu kapsaicyny w postaci kropli na śluzówkę jamy ustnej. Kapsaicyna jest związkiem chemicznym naturalnie występującym papryczce chili. Udowodniono, że działa jak regulator receptorów w organizmie odpowiedzialnych za odczuwanie bólu i temperatury. Minusem tej metody jest szybki spadek stężenia substancji czynnej w miejscu działania. Aplikowane krople kapsaicyny w jamie ustnej są szybko rozcieńczane i wymywane przez ślinę co wpływa na skuteczność tego związku. Obecnie nadal trwają badania a terapia polegająca na dostarczaniu kapsaicyny w kroplach może być obiecującą metoda łagodzenia objawów zespołu pieczenia jamy ustnej.

Zespół pieczenia jamy ustnej – podsumowanie

Podsumowując BMS jest schorzeniem o złożonej etiologii, wymaga wnikliwej diagnostyki, a skuteczność terapii bywa zróżnicowana. Nie ma jednego uniwersalnego protokołu leczenia, dlatego każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia. Umów się na konsultację stomatologiczną już dziś